De kustwacht waakt over de zee

Kustwacht

Nauwe samenwerking tussen België en Frankrijk op zee deze zomer

Op 13 mei 2024 werd in het Franse Duinkerke de officiële aftrap gegeven van een tijdelijke Belgisch-Franse samenwerking rond het gebruik van drones aan de Noordzeekust. Vier maanden lang, van 13 mei tot en met 13 september 2024, zullen verschillende partners van de Belgische Kustwacht twee speciale drones kunnen gebruiken als ondersteuning van hun diverse taken op zee. Gezamenlijke operatie rond veiligheid onder Europese vlag
 

Deze gezamenlijke operatie van België en Frankrijk wordt gecoördineerd door EMSA en EFCA, respectievelijk het Europees agentschap dat instaat voor veiligheid op zee en het Europees agentschap voor de controle op visserij. Het project heet MMO (Multipurpose Maritime Operation) La Manche and Southern North Sea en is dus grensoverschrijdend.

Deze zomer zullen er dus nog meer ogen gericht zijn op zee om de veiligheid van ons kustgebied te verzekeren. Daarnaast worden er ook heel wat opleidingen rond veiligheid op zee georganiseerd door internationale experts.

Nathalie Balcaen – covoorzitter Kustwacht: “Dit is een buitenkans die we van EMSA en EFCA krijgen.  In een eerste fase willen we zien hoe deze drones een aanvulling kunnen zijn op de middelen die we nu al hebben. Hoe kunnen de toestellen helpen bij een reddingsoperatie op zee of bij hydrografie? Zijn het de juiste types of niet? We kunnen het materiaal van de zomer volop inzetten en dan evalueren. Als de resultaten positief zijn, zullen we werk maken van de nodige dossiers om zelf drones aan te kunnen schaffen”.  

Samen met Frankrijk zullen twee types drone worden ingezet.  Een zogenaamde RPAS (Remotely Piloted Aircraft System), een vliegende drone, en een ROV (Remotely Operated Vehicle), een onderwaterdrone. Verschillende partners van de Kustwacht zullen deze drones kunnen inzetten in vooraf afgebakende zones van de Noordzee.

Inzet van drones

Het MRCC (Maritiem Reddings-en Coördinatiecentrum) van het Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust (MDK) wil de RPAS gebruiken voor Search & Rescue. Zo kan de drone beelden maken van eventuele ‘anomalieën’ op zee zoals kleine bootjes, drenkelingen, objecten, enz. Bij een aanvaring tussen twee schepen voor de kust kan de drone worden vooruitgestuurd om al vroeg eventuele schade aan de schepen vast te stellen. Zo kan nog sneller worden ingegrepen bij een eventuele scheepsramp.

De DG Leefmilieu en de BMM (Beheerseenheid van het Mathematisch Model van de Noordzee en het Schelde-estuarium) willen de RPAS inzetten om milieuverontreiniging op te sporen, BMM kan de drone ook aanvullend gebruiken om bepaalde meldingen te verifiëren over fauna en flora in de Noordzee of het meten van de uitstoot van vaartuigen.

Het agentschap Landbouw en Zeevisserij wil de RPAS inzetten voor opdrachten in het kader van visserijcontrole op zee.

De dienst Vlaamse Hydrografie (Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust – MDK) zal de ROV onder andere gebruiken om wrakken op de bodem van de Noordzee nog beter in beeld te brengen en te identificeren.

Extra opleidingen en oefeningen

Naast het inzetten van de technologie worden in het kader van de MMO ook opleidingen en trainingen gegeven voor de verschillende Kustwachtpartners. Focus ligt hier op een nog betere identificatie van schepen op zee, en bijhorende communicatie. Zo zullen EMSA’s Integrated Maritime Services (IMS) vanuit het hoofdkwartier in Lissabon een gedetailleerd live beeld geven van alle vaartuigen op het Kanaal, één van de drukst bevaren zeeroutes ter wereld. Speciale algoritmes zullen de bewegingen van schepen kunnen volgen. Samen met satellietbeelden zullen deze IMS heel wat data opleveren om zo een volledig beeld te krijgen van het maritieme verkeer. België en Frankrijk zullen ook gebruik kunnen maken van satellietbeelden van EMSA’s CleanSeaNet Oil Spil Monitoring and Pollution Detection Service.

In het kader van de MMO zal de DG Leefmilieu ook een luik oliebestrijding uitvoerig kunnen oefenen. Op 14 en 15 mei wordt de Belgische en Franse oliebestrijdingscapaciteit uitgetest tijdens een grootscheepse oefening. Voor de Franse kust zal in een fictief scenario een tanker na een botsing veel olie verliezen. Frankrijk zal een beroep doen op Belgische schepen om mee de vervuiling te bestrijden. Drie Belgische schepen en een schip van het Europese agentschap EMSA zullen in formatie de olie uit de zee verwijderen.

Ook het Belgische Kustwachtvliegtuig, uitgebaat door het Instituut voor Natuurwetenschappen en Defensie, neemt deel aan deze oefening, en de ecochemische laboratoria (groep ECOCHEM – Ecosystems Physico-Chemistry) van het Instituut voor Natuurwetenschappen spelen eveneens een belangrijke rol. Zij ontvangen via een helikoptertransport immers oliestalen om een oil fingerprinting (proces om te bepalen waar een oliestaal vandaan komt) uit te voeren. De resultaten worden vergeleken met die van de Fransen, zodat ook het uitwisselingsprotocol voor informatie kan worden getest.